Πρόγραμμα Αντιγήρανσης

Είναι πολλοί εκείνοι που θεωρούν ότι η αντιγήρανση ασχολείται αποκλειστικά με την παράταση της ζωής ηλικιωμένων. Η άποψη αυτή παραγνωρίζει εντελώς τον πραγματικό στόχο της αντιγήρανσης, που δεν αποτελεί την παράταση του χρόνου ζωής ηλικιωμένων ατόμων, (αν και οι ειδικοί πιστεύουν ότι αν ακολουθήσεις τα σωστά βήματα μπορείς να επεκτείνεις το όριο ζωής σου), αλλά με την επιβράδυνση της έναρξης της διαδικασίας της γήρανσης.

Η θεραπεία της γήρανσης έχει να κάνει λιγότερο με το γύρισμα του χρόνου προς τα πίσω και περισσότερο με την βελτίωση της ποιότητας της ζωής και την συστηματική αναζωογόνηση μιας πλειάδας συγκεκριμένων λειτουργιών. Σκοπός της θεραπείας είναι να σε διδάξει να διατηρείς την υγεία σου σε άριστη κατάσταση, να αισθάνεσαι καλά, ζωντανός, να έχεις ευεξία, να παραμένεις δραστήριος και να διατηρείς την πνευματική σου διαύγεια. Αυτός είναι ένας περισσότερο κλινικός ορισμός το τι είναι πραγματικά η ανανέωση της ανάπτυξης του ανθρώπου (Vincent Giampapa M.D, FACS, Διευθυντής έρευνας του διεθνούς ινστιτούτου μακροζωίας)

Αύξηση και ανάπτυξη του ανθρώπινου οργανισμού

Η αύξηση και η ανάπτυξη του οργανισμού κορυφώνονται καθώς πλησιάζουμε στα 20 χρόνια. Από βιολογική άποψη στο σημείο αυτό όλες οι λειτουργίες έχουν την μεγαλύτερη απόδοση και ο οργανισμός έχει τις μεγαλύτερες εφεδρείες. Μετά από αυτό το σημείο αρχίζει αργά και βαθμιαία ο εκφυλισμός όλων των συστημάτων. 

 

Μετά τα 30 ο ρυθμός επιταχύνεται και μετά τα 40 αρχίζουν τα πρώτα μικρά δείγματα γήρανσης του οργανισμού. Μεταξύ άλλων παρουσιάζεται απώλεια ενεργητικότητας, μείωση της όρασης, ελάττωση σεξουαλικής επιθυμίας, πόνοι στις αρθρώσεις, ελάττωση απορρόφησης ασβεστίου, επιδείνωση της μνήμης, απώλεια συγκέντρωσης και προοδευτική επιδείνωση των άλλων διανοητικών λειτουργιών. Παρόλα αυτά τα ευχάριστα νέα είναι ότι δεν είναι απαραίτητο τα πράγματα να εξελιχθούν με αυτό τον τρόπο.

Ασθένειες και ηλικία

Δυστυχώς, η παραγνωρισμένη αλήθεια είναι ότι για την κακή κατάστασή μας ευθύνονται οι ασθένειες και όχι η ηλικία. Αν φροντίσετε να παραμείνετε σε φόρμα και υγιής, τα γηρατειά μπορεί να είναι μια εποικοδομητική και γεμάτη απολαύσεις περίοδος. Τα νοσήματα που σκοτώνουν, όπως οι καρδιοπάθειες, τα εγκεφαλικά επεισόδια και οι περισσότερες μορφές καρκίνου μπορούν εύκολα να προληφθούν, αν ξέρεις να τα αντιμετωπίσεις με τον σωστό τρόπο.

 

                                          

Ευεξία: Τι είναι και πως θα την επιτύχουμε;

Η επίτευξη και η διατήρηση της υγείας (κατά προέκταση το πόσο και πως θα ζήσουμε) αλλά και της ευεξίας γενικότερα, εξαρτάται σε μεγάλο μέρος από τις καθημερινές επιλογές μας, τις συνήθειές μας και γενικότερα τον τρόπο ζωής μας.

Είναι, καθαρά λοιπόν υπόθεση του καθενός, να ακολουθήσει τους κανόνες εκείνους που θα τον καθοδηγήσουν στην εξασφάλιση μιας άριστης υγείας και ευεξίας. Για την επίτευξη του σκοπού αυτού, είναι κοινώς αποδεκτό ότι η σωστή διατροφή και η άσκηση παίζουν καθοριστικό ρόλο. Η σωστή και ποιοτική διατροφή προάγει την υγεία και την ευεξία και βοηθά στην πρόληψη μελλοντικών προβλημάτων, ενώ αντίθετα η κακή και μη ισορροπημένη διατροφή σχετίζεται με νοσήματα φθοράς (παχυσαρκία, διαβήτης, καρκίνος, καρδιαγγειακά νοσήματα κτλ).

Η καλή φυσική κατάσταση, η οποία επιτυγχάνεται με την συστηματική φυσική δραστηριότητα, ελαττώνει τον κίνδυνο χρόνιων καταστάσεων όπως η υπέρταση, ο διαβήτης και η αρθρίτιδα, καθώς ενισχύει την ικανότητα του ατόμου στην καλύτερη αντιμετώπιση του στρες. Η φυσική δραστηριότητα παίζει, επίσης, σπουδαίο ρόλο στην απώλεια βάρους και στην διατήρηση του βάρους που χάσαμε.

 

Ευεξία σημαίνει:  έλλειψη ασθένειας πρόληψη νόσου καλή φυσική κατάσταση & ζωντάνια κατάσταση ολιστικής διατήρησης (σώματος, πνεύματος και ψυχής) και επέκτασης των λειτουργιών μας με ενίσχυση αποθεμάτων εναντίων των επιθετικών δυνάμεων κατά της υγείας.

Τι είναι το πρόγραμμα αντιγήρανσης;

Είναι ένα ολοκληρωμένο και εμπεριστατωμένο πρόγραμμα. Ο στόχος του είναι, με την βοήθεια ενός εξειδικευμένου πλάνου διατροφικής αγωγής και προγράμματος φυσικής δραστηριότητας, να εφοδιάσει τα άτομα με την γνώση, την στρατηγική και τα μέσα, για την βελτίωση της ποιότητας ζωής, την επίτευξη δημιουργίας αισθήματος ευεξίας και άριστης διάθεσης και πρόληψη ή/και μείωση των συμπτωμάτων όλων των νοσηρών καταστάσεων που παρουσιάζονται με το πέρασμα του χρόνου.

Στόχος του προγράμματος

Να διατηρηθείτε υγιείς, με την εφαρμογή διατροφικών και καθημερινών κανόνων και διαμόρφωση του τρόπου ζωής σας, έτσι ώστε να δημιουργήσετε ασπίδα προστασίας έναντι της ασθένειας και του γήρατος.

 

 

Τι θα προτιμούσατε;

Γηρατειά με αρρώστια ή γεμάτα υγεία και ζωντάνια;
Πιστεύουμε ότι τα πάντα είναι στο χέρι σας!

Τι γίνεται όταν αποφασίσω να σας επισκεφτώ;

Το κέντρο μας με την βοήθεια εξοπλισμού προηγμένης τεχνολογίας ιδιαίτερης ακρίβειας καθώς και την επιστημονική εμπειρία μιας πολυπληθούς ομάδας συνεργαζόμενων επαγγελματιών του ευρύτερου χώρου της υγείας (ιατρών, διαιτολόγων, εργοφυσιολόγων, ψυχολόγων) θα παρέχει ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών, πάντα σε συνεργασία με τον ιατρό σας όπου χρειάζεται. Περιλαμβάνονται:

• Διατροφική αξιολόγηση και εκτίμηση θρεπτικής κατάστασης.
• Ακριβής προσδιορισμός σύστασης σώματος (λιπώδης και άλιπη μάζα σώματος).
•  Έλεγχος του βασικού μεταβολισμού .
• Προσδιορισμός των υγρών του σώματος (έλεγχος ενυδάτωσης) και της κυτταρικής μάζας.
• Προσδιορισμός του υποδόριου λίπους και της κατανομής του στο σώμα (μέτρηση μεγάλης σημασίας για την πρόγνωση των παραγόντων αρτηριοσκλήρυνσης)
• Έλεγχος φυσικής κατάστασης.
• Μέτρηση επιπέδων αντιοξειδωτικών στο αίμα (βιταμίνες Α, C, E, καροτενοειδή, γλουταθειόνη) και λοιπές εργαστηριακές εξετάσεις.
• Mέτρηση σακχάρου, ουρίας, κρεατινίνης, χοληστερίνη, HDL –χοληστερόλη, LDL-χοληστερόλη, τριγλυκερίδια, λιπίδια, SGOT, SGPT
• Συμβουλευτική εξατομικευμένη διατροφική αγωγή σε συνδυασμό με εξειδικευμένο πρόγραμμα φυσικής δραστηριότητας.
• Αντιγηραντική αρωματοθεραπεία δέρματος
• Επιπρόσθετα συμπληρωματικά μέτρα, που μπορεί να είναι συνδυασμός συμπληρωμάτων διατροφής με φυσική και σωματική φροντίδα (τεχνικές χαλάρωσης), ή με στρατηγικές ρύθμισης του στρες.
• Παρακολούθηση της εφαρμογής των ανωτέρω προγραμμάτων.

Το πρόγραμμα αντιγήρανσης κρίνεται απαραίτητο για την εξασφάλιση ευεξίας, σωματικής και ψυχικής υγείας του ανθρώπου  και την επιβράδυνση της διαδικασίας της γήρανσης. Για την επιτυχία του είναι σημαντικό να καλύπτονται οι ανάγκες σας σε όλους τους τομείς και να υπάρχει συνέπεια και πίστη στη διαδικασία από μέρους σας!

Τελικός σας στόχος είναι η υιοθέτηση καινούργιων συνηθειών, ενός νέου τρόπου ζωής και συμπεριφοράς……

Κυτταρίτιδα

Οι περισσότερες Ελληνίδες έχουν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της κυτταρίτιδας, που είναι ανεξάρτητο από το βάρος μιας γυναίκας. Και ενώ τα παραπανίσια κιλά μπορούν να εξαφανιστούν, η κυτταρίτιδα επιμένει να υπάρχει και να δημιουργεί μία δυσμορφία στο δέρμα. Οι Ελληνίδες σε σύγκριση με τις Βορειοευρωπαίες εμφανίζουν σαφώς υψηλότερα ποσοστά τόσο στη συχνότητα όσο και στο βαθμό εμφάνισης της κυτταρίτιδας. Η κυτταρίτιδα είναι σίγουρα γυναικείο χαρακτηριστικό.

 

 

Με τον όρο κυτταρίτιδα εννοούμε μια δυστροφική αλλοίωση του δέρματος. Το δέρμα αποκτά την όψη της φλούδας πορτοκαλιού, που στην ουσία πρόκειται για την αλλοίωση της μικροκυκλοφορίας του αίματος λόγω της διαστολής των τριχοειδών αγγείων που αυξάνουν τη διαπερατότητά τους. Ο ελλιπής μεταβολισμός προκαλεί ινώδη σκλήρυνση του συνδετικού ιστού, δημιουργώντας έτσι μια ελαττωματική κυκλοφορία του αιτήματος που εμφανίζεται προς τα έξω, δηλαδή την κυτταρίτιδα.

Πολλές φορές οι αιτίες της κυτταρίτιδας μπορεί να είναι παθολογικές, ενδοκρινολογικές διαταραχές, εσφαλμένες συνήθειες, καθιστική ζωή αλλά και η κακή διατροφή. Αποτέλεσμα όλων ή κάποιων από τους παραπάνω παράγοντες είναι η παρεμπόδιση της επαρκούς οξυγόνωσης του δέρματος με συνέπεια την κατακράτηση υγρών από τους ιστούς, την κακή λειτουργία των αγγείων και τη συσσώρευση πολλών νεκρών κυττάρων. Η ελαστικότητα του δέρματος εξασθενεί και η κυτταρίτιδα μεγαλώνει. Με δύο λέξεις θα λέγαμε πως η κυτταρίτιδα είναι πολλά μικρά κύτταρα μαζεμένα στο ίδιο σημείο. Αποτελεί ένα πολυδιάστατο πρόβλημα και απαιτεί εξαιρετικά μελετημένη αντιμετώπιση.

Ανάλογα με το πως και το τι τρώμε ποικίλλει και ο βαθμός της κυτταρίτιδας. Η κακή διατροφή προκαλεί άμεσα κυτταρίτιδα ενώ η σωστή διατροφή μπορεί να την αναστείλει. Εκτός όμως από αυτά, η κυτταρίτιδα έρχεται ως αναγκαία συνέπεια κακής διατροφής όταν: Γίνεται κατάχρηση λιπαρών, οινοπνευματωδών και υπερκατανάλωση ζωικών προϊόντων. Η σωστή διατροφή και η αύξηση της κατανάλωσης νερού είναι το σημαντικότερο κομμάτι της θεραπείας της κυτταρίτιδας.

Εννιά βήματα για την αντιμετώπιση της κυτταρίτιδας:

1. Προσπαθήστε να χάσετε κάποια κιλά ακολουθώντας ένα υγιεινό διαιτολόγιο προσαρμοσμένο πάντα σε εσάς. Η παχυσαρκία συνοδεύεται σχεδόν πάντα από την εμφάνιση και την επιδείνωση της κυτταρίτιδας. 
2. Αυξήστε στο μέγιστο την κατανάλωση νερού, παράλληλα με τα γεύματα της ημέρας ώστε να λειτουργεί καλύτερα ο μεταβολισμός. Το νερό είναι μία απαραίτητη ουσία, που παίζει καθοριστικό ρόλο στον ανθρώπινο μεταβολισμό όλων των βασικών θρεπτικών συστατικών (υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, λίπη).
3. Περιορίστε την πρόσληψη λιπών και κυρίως ζωικού ή κορεσμένου λίπους. Είναι το λίπος που βρίσκεται σε λιπαρά κρέατα, τηγανητά, μαγιονέζα και κρέμα γάλακτος, αλλαντικά, ζωικά βούτυρα, αυγά, ολόπαχα γαλακτοκομικά και τυροκομικά προϊόντα. Τα κορεσμένα λίπη πρέπει να κατέχουν ένα ποσοστό λιγότερο από 10% στη διατροφή μας και είναι αυτά που συμβάλλουν στην ανάπτυξη της παχυσαρκίας, αλλά και άλλων παθολογικών καταστάσεων όπως χοληστερίνη, προβλήματα καρδιάς κ.ά. Αυτά λοιπόν πρέπει να περιοριστούν και να κυριαρχούν τα μονοακόρεστα (ελαιόλαδο) και τα πολυακόρεστα (φυτικά λάδια, λιπαρά ψάρια), αλλά και αυτά σε ποσοστά 15% και 10% αντίστοιχα, και ποσότητες που να μην οδηγούν σε παχυσαρκία.
4. Περιορίστε την κατανάλωση "απλων" υδατανθράκων. Πρέπει να περιοριστούν τα απλά σάκχαρα (π.χ. ζάχαρη), και να λαμβάνουμε την ενέργεια που μας δίνουν οι υδατάνθρακες από τις σύνθετες πηγές τους όπως τρόφιμα ολικής αλέσεως. Έτσι η ενέργεια θα διοχετεύεται πιο αργά στο σώμα, θα μας "κρατάει" για πιο πολύ και θα συμβάλλει και στην καλύτερη λειτουργία του εντέρου. 
5. Περιορίστε την καθημερινή κατανάλωση αλκοολούχων ποτών. 
6. Περιορίστε την πρόσληψη αλατιού και αλμυρών τροφών ( κονσέρβες, τσιπς, αλατισμένοι ξηροί καρποί, αλμυρά τυριά, έτοιμα φαγητά) που προκαλούν κατακράτηση υγρών. 
7. Κάντε έναv oρμoνικό έλεγχο, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας και αν είναι δυνατόν αποφύγετε φάρμακα που μεγιστοποιούν την κατακράτηση και ενοχοποιούνται άμεσα για την εμφάνιση κυτταρίτιδας (π .χ. αντισυλληπτικά)
8. Κόψτε ή περιορίστε το κάπνισμα στο ελάχιστo. 
9. Αυξήστε τη φυσική σας δραστηριότητα, ξεκινώντας κάποιο σπορ, είτε κάποιο πρόγραμμα γυμναστηρίου ή ακόμη και γρήγορο περπάτημα.

Ευμένης Π Καραφυλλίδης, BSc (Hons), MSc, NYSCDN

Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος

Πανεπιστημίου Leeds M., Αγγλία
Πανεπιστημίου Columbia, Νέα Υόρκη, ΗΠΑ

Διευθυντής Διαιτολογικού Κέντρου ΙΑΣΩ General

Διευθυντής Τμήματος Διατροφής eat’n’fit www.youdiet.gr

Διατροφικοί Μύθοι

Ο δείκτης μάζας σώματος (BMI) είναι η καλύτερη ένδειξη της φυσικής σας κατάστασης.

Ο δείκτης μάζας σώματος BMI είναι απλά ένας δείκτης (BMI=(Bάρος σε kg)/(Υψος σε m)2 και αντιπροσωπεύει ένα πλήθος βαρών. όχι μόνο ένα βάρος. Μια γυναίκα ύψους 1,65 μπορεί να ζυγίζει από 50,4 έως 67,8 κιλά και να βρίσκεται στο φυσιολογικό εύρος τιμών του BMI (18.5-24.9). O ΔΜΣ δεν λαμβάνει υπόψη το ποσοστό ή τον τύπο του λίπους ή την άλλιπη σωματική μάζα. Τα προβλήματα υγείας που σχετίζονται με την παχυσαρκία είναι γνωστά, αλλά το να ζυγίζεις κάτω από το φυσιολογικό μπορεί να είναι εξίσου επικίνδυνο. Προβλήματα που σχετίζονται με την ελλιποβαρή κατηγορία συμπεριλαμβάνουν οστεοπόρωση, έλλειψη ενέργειας και χαμηλό ανοσοποιητικό σύστημα. Ο στόχος πρέπει να είναι η επίτευξη ενός φυσιολογικού βάρους και όχι ενός πάρα πολύ χαμηλού βάρους που θέτει σε κίνδυνο την υγεία. Η ύπαρξη επιπλέον βάρους γύρω από τη μέση, υποδηλώνει αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση διαβήτη τύπου 2 και καρδιακών παθήσεων. Η περιφέρεια μέσης των αντρών πρέπει να είναι μέχρι 102cm ενώ η περιφέρεια των γυναικών πρέπει να είναι μέχρι 89cm. Επίσης σημαντικοί δείκτες για την κατάσταση της υγείας σας είναι η αρτηριακή πίεση, οι τιμές χοληστερόλης και σακχάρου στο αίμα.

 

 

 

Δεν μπορείτε να «πάρετε» αρκετή πρωτεΐνη εάν δεν καταναλώσετε κρέας

Οι πρωτεΐνες είναι ένα από τα τρία μακροστοιχεία (τα άλλα δύο είναι οι υδατάνθρακες και το λίπος). Χρειάζεστε περίπου το 10-15 % της συνολικής ημερήσιας ενέργειας να είναι πρωτεΐνη για να παραμείνετε υγιείς. Τα στοιχεία που απαρτίζουν την πρωτεΐνη (αμινοξέα) είναι υπεύθυνα για πολλές και διαφορετικές αναγκαίες λειτουργίες του οργανισμού, όπως η ανάπτυξη και επισκευή των κυττάρων, αλλά σύμφωνα με έρευνες οι περισσότεροι τρώνε περισσότερες πρωτεΐνες από τις αναγκαίες. Πόση είναι αρκετή και από πού μπορείτε να τη λάβετε; Για να υπολογίσετε χονδρικά τις ανάγκες σας σε πρωτεΐνη, πολλαπλασιάστε το βάρος σας με 1,1 και αφαιρέστε 10. Για παράδειγμα κάποιος που ζυγίζει 55 κιλά χρειάζεται περίπου 50 γραμμάρια την ημέρα. (50x1.1 = 60 - 10 = 50). Μια μπριζόλα 115γρ- σαν ένα πακέτο τραπουλόχαρτα- περιέχει 25γρ πρωτεΐνης δηλαδή τη μισή από την ημερήσια ανάγκη του οργανισμού (αναφορικά με το παράδειγμα). Σε αυτό προσθέστε την πρωτεΐνη που λαμβάνετε από τα τρόφιμα φυτικής προέλευσης και θα δείτε ότι είναι εύκολο να λαμβάνετε ημερησίως την αναγκαία ποσότητα πρωτεΐνης. Κάποιος που αποφεύγει την κατανάλωση ζωικών προϊόντων μπορεί να λάβει την απαραίτητη πρωτεΐνη από φυτικές πηγές. Η καλύτερη συμβουλή είναι η κατανάλωση ποικιλίας φασολιών, όσπριων, φυτικών ινών και ξηρών καρπών- ακόμα και τα λαχανικά περιέχουν περίπου 2 γραμμάρια πρωτεΐνης ανά μερίδα. Εφόσον η βιταμίνη B-12 δεν συναντάται σε τρόφιμα φυτικής προέλευσης, θα πρέπει να καταναλώνετε εμπλουτισμένα δημητριακά και ψωμί ολικής αλέσεως καθώς και προϊόντα σόγιας, μια καλή πηγή πρωτεΐνης που περιέχει και τα 9 απαραίτητα αμινοξέα.

Δεν μπορείτε ποτέ να είστε πολύ αδύνατοι

Παρόλο που τα πρότυπα που παρουσιάζονται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης είναι αρκετές φορές πάρα πολύ αδύνατα (ελλιποβαρή), αυτό δεν πρέπει να αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση γιατί μπορεί να προκαλέσει αρκετά προβλήματα ακόμα και θάνατο. Η έλλειψη βάρους αυξάνει τον κίνδυνο για αναιμία και οστεοπόρωση ενώ η κακή και ελλιπής διατροφή μπορεί να προκαλέσει εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος με αποτέλεσμα ο οργανισμός να μην μπορεί να αντιμετωπίσει ιούς και μικρόβια. Οι ελλιποβαρείς γυναίκες μπορούν να χάσουν την περίοδό τους, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο για οστεοπόρωση. Όταν ο Δείκτης Μάζας Σώματος (δηλαδή το βάρος -σε κιλά- δια το ύψος -σε μέτρα- στο τετράγωνο) είναι κάτω από 18.5 kg/m2 υποδηλώνει κίνδυνο υποσιτισμού.

Κάποια φαγητά «καίνε» το λίπος

 

Η απώλεια βάρους δεν είναι κάτι μαγικό, είναι απλή ισορροπία (προσληφθείσες θερμίδες έναντι θερμίδων που καταναλώνονται). Τα φαγητά δεν συμπεριφέρονται όπως τα φάρμακα. Δεν μπορούν να αυξήσουν το μεταβολισμό και δεν μπορούν να «διώξουν» το λίπος. Κάνοντας εντριβές στα πόδια σας με μια κρέμα «μείωσης κυτταρίτιδας» δεν θα σας μειώσει το υποδόριο λίπος. «Καίτε» λίπος ισορροπώντας τη διατροφή σας και αυξάνοντας τη φυσική σας δραστηριότητα.

Η μη ύπαρξη υδρογονωμένων (trans) λιπαρών σημαίνει μηδέν γραμμάρια υδρογονωμένων λιπαρών
Πως γίνετε ένα προϊόν να γράφει Χωρίς Trans Λιπαρά αλλά να περιέχει υδρογονωμένα λιπαρά; Γιατί έχει θεσπιστεί ότι ένα προϊόν που περιέχει μισό γραμμάριο trans λιπαρών θεωρείτε προϊόν Χωρίς Trans Λιπαρά. Για να το αποφύγετε αυτό, διαβάζετε τις ετικέτες διατροφικής επισήμανσης όταν ψωνίζετε. Διαβάζετε πρώτα το μέγεθος μερίδας, μετά τις θερμίδες ανά μερίδα και μετά τα γραμμάρια λίπους ανά μερίδα.

Οι άνθρωποι με διαβήτη δεν μπορούν ποτέ να φάνε ζάχαρη

Παρόλο που ο μύθος περί ζάχαρης εξακολουθεί να υπάρχει, το σημαντικότερο πράγμα σε μια διατροφή για διαβητικούς (σύμφωνα με την Αμερικανική Διαβητολογική Εταιρία) είναι ότι οι άνθρωποι με διαβήτη μπορούν να απολαύσουν ό,τι φαγητά τρώει και η υπόλοιπη οικογένεια, με προσεκτικό σχεδιασμό και ισορροπία. Η ζάχαρη είναι ένας υδατάνθρακας, και μπορεί να υπάρχει σε μια υγιεινή διατροφή σαν ένα γλυκό, σε σωστή ποσότητα και σε ισορροπία με την ημερήσια κατανάλωση τροφών, ούτως ώστε η γλυκόζη στο αίμα να παραμένει σταθερή. Οι άνθρωποι που λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή ή/και ινσουλίνη προκειμένου να ελέγχουν το σάκχαρο στο αίμα τους πρέπει να προσέχουν ώστε να έχουν ισορροπημένη κατανάλωση τροφίμων με την αγωγή τους. Σε συνεννόηση με το γιατρό τους ή το διαιτολόγο τους μπορούν να απολαύσουν μια πληθώρα φαγητών.

Η σοκολάτα δεν κάνει καλό στην υγεία

Τα υγιεινά πλεονεκτήματα της σοκολάτας βρίσκονται στην σκούρη σοκολάτα (υγείας) και όχι στη σοκολάτα γάλακτος. Η σκούρη σοκολάτα βοηθά στην μείωση εμφάνισης καρδιακών ασθενειών. Όμως, παρόλο που η σοκολάτα περιέχει μερικά αντιοξειδωτικά παρόμοια με αυτά που περιέχει το τσάι και το κρασί, η υπερκατανάλωση σοκολάτας μπορεί να επηρεάσει το βάρος σας, αυξάνοντας το. Για το λόγο αυτό η σοκολάτα πρέπει να καταναλώνεται με σύνεση.

Ευμένης Π. Καραφυλλίδης, BSc (Hons), MSc, NYSCDN

Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος

Πανεπιστημίου Leeds M., Αγγλία

Πανεπιστημίου Columbia, Νέα Υόρκη, ΗΠΑ

Υπεύθυνος Τμήματος Διατροφής ΙΑΣΩ General.

Διατροφικές Οδηγίες - Tips για Υγιεινή Διατροφή

Χρησιμοποιήστε τη διατροφική πυραμίδα για να κανονίζετε τα γεύματα και τα σνακ που θα καταναλώσετε κατά τη διάρκεια της ημέρας και της εβδομάδας ώστε να τρώτε ισορροπημένα.

Δημητριακά

Η μισή ημερήσια ποσότητα των δημητριακών σας (ψωμί, ρύζι, ζυμαρικά, δημητριακά πρωινού) να είναι ολικής αλέσεως (ψωμί ολικής αλέσεως ή σικάλεως, μαύρο ρύζι, δημητριακά τύπου bran ) Καταναλώνετε τουλάχιστον 85γρ ημερησίως (3 μερίδες των 28γρ) δημητριακά ολικής αλέσεως 28γρ αντιστοιχούν με μία λεπτή φέτα ψωμί ή με ένα φλυτζάνι δημητριακών πρωινού ή με ½ φλυτζάνι μαγειρεμένο ρύζι ή ζυμαρικά

Λαχανικά

Στοχεύετε σε μια πρόσληψη ποικιλίας λαχανικών Προτιμάτε να καταναλώνετε πράσινα σκουρόχρωμα λαχανικά όπως μπρόκολο, μαρούλι, σπανάκι κτλ και πορτοκαλί λαχανικά όπως καρότα και πορτοκαλί πιπεριές

Γαλακτοκομικά

Καταναλώνετε τρόφιμα πλούσια σε ασβέστιο Προτιμάτε όλα τα γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλά σε λιπαρά όπως γάλα 1.5%, γιαούρτι 2%, ανθότυρο, cottage cheese , ricotta ή και ακόμα και φέτα ή παρμεζάνα αλλά σε μέτριες ποσότητες Αν δεν καταναλώνετε ή δεν μπορείτε να καταναλώσετε γάλα να προτιμάτε προϊόντα χωρίς λακτόζη και τρόφιμα πλούσια σε ασβέστιο ή ενισχυμένα από ασβέστιο

Φρούτα

Επικεντρωθείτε στην κατανάλωση ποικιλίας φρούτων (φρούτα διαφορετικών χρωμάτων) Διαλέγετε φρέσκα ή κονσερβοποιημένα ή ακόμα και αποξηραμένα φρούτα Η κατανάλωση φρουτοχυμών (πάντα φρέσκων) να γίνεται με μέτρο

Κρέατα και όσπρια

Προτιμάτε κρέατα και πουλερικά χαμηλής ή μέτριας λιποπεριεκτικότητας (π.χ. με το να αφαιρείτε το ορατό λίπος πρίν ή μετά το μαγείρεμα) Προτιμάτε σαν τρόπο μαγειρέματος το μαγείρεμα στο φούρνο, στην κατσαρόλα ή στο grill και να αποφεύγετε το τηγάνισμα Συμπεριλαβάνετε 1-2 φορές την εβδομάδα ψάρι στο διατροφολόγιό σας

• Όλα τα τρόφιμα μπορούν να ενταχθούν σε ένα υγιεινό διατροφικό πρόγραμμα. Το μυστικό είναι το μέτρο στην κατανάλωσή τους και όχι η μη κατανάλωσή τους.
• Η σωστή διατροφή και η άσκηση είναι αλληλένδετα. Και τα δύο απαιτούνται για να διατηρείστε υγιείς. Προσπαθήστε να εντάξετε την άσκηση (π.χ. περπάτημα, ποδηλασία, γυμναστική) στο καθημερινό σας πρόγραμμα. Προσπαθήστε να περπατάτε 3- 4 χιλιόμετρα τη μέρα. 
• Η ποικιλία είναι ένα σημαντικό o κομμάτι της σωστής διατροφής. Δοκιμάστε νέα φαγητά που δεν έχετε ξαναφάει. 
• Καταναλώστε όσπρια δύο φορές την εβδομάδα.
• Αυξήστε την κατανάλωση τροφίμων υψηλά σε φυτικές ίνες. Τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες είναι τα εξής: Ψωμί και δημητριακά ολικής αλέσεως, φρούτα και λαχανικά με την φλούδα, ξηροί καρποί, ποπ κορν, ρύζι ολικής αλέσεως, πίτουρο, βρώμη, κριθάρι, φασόλια, μήλα, πορτοκάλια, ροδάκινα, αχλάδια, μπανάνες, δαμάσκηνα, κυδώνια, σταφίδες, φραγκοστάφυλα, grapefruit, κόκκινα σταφύλια, παντζάρια, καρότα. 
• Ελαττώστε την κατανάλωση λίπους, ειδικά του κορεσμένου λίπους. ( πχ: αφαιρώντας το λίπος από το κρέας και τα πουλερικά πριν η μετά το μαγείρεμα, διαλέγοντας γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλά σε λιπαρά-1,5%-2%, μετριάζοντας την ποσότητα του λαδιού στο μαγείρεμα και αποφεύγοντας το τηγάνισμα). 
• Έρευνες έχουν δείξει ότι οι ντομάτες, ειδικά οι επεξεργασμένες όπως η σάλτσα ντομάτας, η πάστα ντομάτας, ο τοματοχυμός και η κέτσαπ μπορεί να προλαμβάνουν μερικές μορφές καρκίνου λόγω της περιεκτικότητάς σε λυκοπένιο. 
• Έρευνες έχουν δείξει ότι η βρώμη, όπως τα δημητριακά βρώμης, και τα φασόλια έχουν την ιδιότητα να μειώνουν τη χοληστερόλη, κάτι το οποίο συμβάλει στη μείωση της πιθανότητας εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων. 
• Τα φρούτα είναι θρεπτικά, υψηλής περιεκτικότητας φυτικών ινών, χαμηλά σε περιεκτικότητα λίπους και θερμίδων. Προσπαθήστε να καταναλώνετε τουλάχιστον 2 φρούτα την ημέρα.
• Τα αποξηραμένα φρούτα και τα κατεψυγμένα λαχανικά είναι εξίσου θρεπτικά με τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά.
• Προσπαθήστε να προσθέσετε τριμμένα καρότα σε μια σαλάτα ή σε μια σάλτσα, ή κομμένα λαχανικά σε μια ομελέτα ή σε μια πίτσα. 
• Προσπαθήστε να προσθέσετε λαχανικά στα ζυμαρικά και το ρύζι.
• Για επιπλέον πρόσληψη ασβεστίου, αντικαταστήστε τον κανονικό χυμό πορτοκαλιού με ένα χυμό πορτοκάλι ενισχυμένο με ασβέστιο. 
• Μάθετε να διαβάζετε τις ετικέτες διατροφικής επισήμανσης, (λιπαρά, σάκχαρα, χοληστερόλη, φυτικές ίνες, αλάτι κτλ), έτσι θα καταφέρετε να ελέγχετε την κατανάλωση λιπαρών, ζάχαρης και αλατιού.
• Κάντε μια ανάλυση αίματος για να ελέγξετε τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα σας ( LDL , HDL ), τα τριγλυκερίδια και ζητήστε από το γιατρό σας να σας τα εξηγήσει.

Ευμένης Π. Καραφυλλίδης, BSc (Hons), MSc, NYSCDN

Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος

Πανεπιστημίου Leeds M., Αγγλία

Πανεπιστημίου Columbia, Νέα Υόρκη, ΗΠΑ

Υπεύθυνος Τμήματος Διατροφής ΙΑΣΩ General

Διατροφή μακροζωίας

Είναι η διατροφή το μυστικό της μακροζωίας; Μπορεί το σύγχρονο lifestyle να επηρεάσει τις διατροφικές μας συνήθειες; Τι είναι τελικά η μεσογειακή διατροφή που πλέον έχει γίνει τάση παγκοσμίως; Πρόσφατες επιστημονικές μελέτες έδειξαν ότι η κατάλληλη διατροφή, η γνωστή μεσογειακή διατροφή, μπορεί να συμβάλει στην παράταση της ζωής.

Οι μεγαλύτερες αιτίες θνησιμότητας στην εποχή μας είναι οι καρδιακές παθήσεις και ο καρκίνος, που είναι αποτέλεσμα πολύπλοκων και σύνθετων διεργασιών, και δυναμικών αλληλεπιδράσεων γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Ξένοι επιστήμονες μελετώντας την Ελληνική διατροφή διαπίστωσαν ότι ένα διαιτολόγιο πλούσιο σε φρούτα, όσπρια, λαχανικά και ελαιόλαδο, όχι μόνο αυξάνει το μέσο όρο ζωής αλλά ελαττώνει σημαντικά την πιθανότητα προσβολής από καρδιαγγειακά νοσήματα και καρκίνο.

Το μυστικό στη μεσογειακή διατροφή είναι ο συνδυασμός των τροφών και όχι ένα συγκεκριμένο τρόφιμο. Η Ελλάδα κατά παράδοση έχει να παρουσιάσει τα καλύτερα διαιτολόγια σε σχέση με άλλες χώρες της Μεσογείου. Για το λόγο αυτό και πολλοί επιστήμονες διαιτολόγοι ανά τον κόσμο φαίνεται να υιοθετούν τις διατροφικές μας συνήθειες. Όμως, αντίθετα από τους ξένους, οι Έλληνες από το 1980 και μετά φαίνεται ότι απομακρύνονται από την παραδοσιακή διατροφή περιορίζοντας τα όσπρια και τα λαχανικά αυξάνοντας παράλληλα την κατανάλωση του κόκκινου κρέατος. Οι συνέπειες στην υγείας μας γίνονται πλέον αισθητές.

Οι Έλληνες για χρόνια είχαν το μεγαλύτερο μέσο όρο ζωής ανά τον κόσμο. Δυστυχώς, όμως, οι νέες έρευνες συναινούν στο ότι οι νέες διατροφικές μας συνήθειες έχουν συμβάλει στην αύξηση της εμφάνισης πολλών ασθενειών, αναιρώντας τις ωφέλειες της παραδοσιακής μας διατροφής. Όλες οι έρευνες και οι μελέτες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η μεσογειακή διατροφή κτυπά τη θνησιμότητα, χαρίζει μακροζωία και καλή υγεία. Αν πραγματικά θέλουμε μία καλύτερη υγεία και καλύτερη ζωή τότε θα πρέπει να αποκτήσουμε τις βασικές αρχές της διατροφής.

Όσπρια ξανά στο εβδομαδιαίο μενού (Τουλάχιστον 1 -2 φορές την εβδομάδα)

Τα όσπρια κάποτε ήταν το φαγητό του φτωχού σήμερα όμως είναι ανάγκη για την καλύτερη υγεία. Τα όσπρια αποτελούν τροφή - ασπίδα απέναντι σε βαριές ασθένειες που μπορούν να προκύψουν από την εξάντληση του οργανισμού.

Άφθονο ψάρι, λιγότερο κρέας

Τα ψάρια μπορούν να αντικαταστήσουν επαρκώς (τουλάχιστον 2 - 3 φορές την εβδομάδα) ένα γεύμα κρέατος. Διαθέτουν όλα τα καλά λιπαρά για τον οργανισμό μας.

Ελαιόλαδο: η βάση της διατροφής

Η καθημερινή κατανάλωση ελαιολάδου σε ποικίλες ποσότητες συνεπάγεται υψηλή περιεκτικότητα της δίαιτας σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα.

Ευμένης Π. Καραφυλλίδης, BSc (Hons), MSc, NYSCDN
Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος Πανεπιστημίου Leeds M.,Αγγλία
Πανεπιστημίου Columbia, Νέα Υόρκη, ΗΠΑ
Υπεύθυνος Τμήματος Διατροφής ΙΑΣΩ General.

Oστεοπόρωση

H ίδια συνταγή : H έγκαιρη διάγνωση

Δεν είναι καταδικαστέα, είναι τροποποιήσιμη και πολλές φορές αναστρέψιμη

Δημήτριος - Γερασ. Παπαδόπουλος

Oρθοπεδικός - Xειρουργός, τ. Δ/ντής Oρθοπεδικής Kλινικής 401 ΓΣNA

Eπιστημονικός Συνεργάτης του IAΣΩ GENERAL

H οστεοπόρωση καθορίζεται ως μια εκτεταμένη σκελετική νόσος που χαρακτηρίζεται από χαμηλή οστική μάζα, όπου λόγω της ελαττωμένης μηχανικής αντοχής του οστού οδηγεί σε μεγαλύτερη ευθραυστότητα το οστούν και αυξάνει τον κίνδυνο δημιουργίας κατάγματος.

H οστεοπόρωση αποτελεί μεταβολικό νόσημα που χαρακτηρίζεται κυρίως από ποσοστική μεταβολή του οστίτη ιστού, κατάργηση αργότερα της αρχιτεκτονικής του οστού, ενώ η ποιοτική κατάσταση του οστού δεν αλλάζει, δηλαδή η αναλογία κολλαγόνου προς υδροξυαπατίτη, που είναι τα κύρια στοιχεία του οστού δεν μεταβάλλεται.

Yπάρχουν πολλοί παράγοντες που αποτελούν αιτία για την εμφάνιση της οστεοπόρωσης, αλλά ο πιο σημαντικός είναι η αυξημένη απώλεια οστικής μάζας με την πάροδο της ηλικίας. Aν και όλα τα άτομα χάνουν οστική μάζα μετά την 4η δεκαετία της ζωής, στις γυναίκες η απώλεια εμφανίζεται νωρίτερα κατά την εμμηνόπαυση, ενώ βασικοί παράγοντες κινδύνου φαίνεται πως είναι η πρώιμη ή χειρουργικά προκληθείσα οστεοπόρωση (π.χ. η ωοθηκεκτομή κ.λπ).

\

Yπάρχουν πολλοί παράγοντες κινδύνου που ενοχοποιούνται για την εμφάνιση της παθήσεως, ιδιαίτερα για την εμφάνιση δευτεροπαθούς οστεοπορώσεως, σαν αποτέλεσμα χρήσεως φαρμακευτικών ουσιών (κορτιζόνης, θυροξίνης, ηπαρίνης, αντιεπιληπτικών φαρμάκων), ενδοκρινικών διαταραχών, χρόνιων εντεροπαθειών, παθήσεων του μυελού των οστών, φλεγμονωδών νόσων, ηπατικής ή νεφρικής ανεπάρκειας, νεοπλασμάτων, ρευματοπαθειών, παρατεταμένης ακινητοποιήσεως, εγκυμοσύνης, χρόνιου αλκοολισμού, καπνίσματος, καθιστικής ζωής και φυσικά ύπαρξη γενετικής προδιαθέσεως.

Aπό τα παραπάνω πρέπει να τονιστεί ότι η χρόνια χρήση κορτιζόνης μειώνει την απορρόφηση ασβεστίου από το έντερο και αυξάνει την αποδόμηση του οστού. Tο κάπνισμα και ο χρόνιος αλκοολισμός έχουν άμεση τοξική επίδραση στους οστεοβλάστες και στο μεταβολισμό της βιταμίνης D, βιταμίνης που είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη θετικού ισοζυγίου ασβεστίου στον οργανισμό.

H οστεοπόρωση προσβάλλει περισσότερο τις γυναίκες, η δε αναλογία των οστεοπορωτικών καταγμάτων που συμβαίνουν στις γυναίκες και άνδρες είναι 7:1 και τούτο διότι οι γυναίκες ξεκινούν την ώριμη ζωή τους με λιγότερο από τους άνδρες οστούν και σε μια σχετικά νέα ηλικία χάνουν οστούν με γρηγορότερο ρυθμό σε σχέση με τους άνδρες.

• H απώλεια της οστικής μάζας πιστεύεται ότι είναι καθολικό φαινόμενο στην προχωρημένη ηλικία. H μέγιστη οστική μάζα επιτυγχάνεται στην 3η ή 4η δεκαετία της ζωής και επηρεάζεται από το φύλο, τη φυλή, τη διατροφή, την άσκηση και τη γενική υγεία. H μέγιστη οστική μάζα είναι κατά 3% ανώτερη στους μαύρους απ’ ότι στους λευκούς.H οστεοπόρωση τύπου I ή μετεμμηνοπαυσιακή εμφανίζεται σε γυναίκες από τη στιγμή της εμμηνόπαυσης ώς την ηλικία των 65 χρόνων. Στον τύπο αυτό της οστεοπόρωσης παίζουν πρωτεύοντα ρόλο τα μειωμένα επίπεδα σε γυναίκες και άνδρες, συνήθως μετά την ηλικία των 75 ετών και χαρακτηρίζεται από κατάγματα των ισχίων, της πυέλου, του βραχιονίου οστού, των πλευρών και της κνήμης. H οστική απώλεια στον τύπο αυτό σχετίζεται με την προχωρημένη ηλικία και τη μακροχρόνια ανεπάρκεια ασβεστίου. H κύηση και η γαλουχία μπορεί να οδηγήσουν σε μείωση της οστικής πυκνότητος, η απώλεια όμως αυτή είναι προσωρινή και γρήγορα αποκαθίσταται.

Σήμερα στις HΠA υποφέρουν από οστεοπόρωση 20 εκατομμύρια άνθρωποι που έχουν 1,2 εκατομμύρια κατάγματα, από τα οποία 200.000 αφορούν τα ισχία, 540.000 τη σπονδυλική στήλη και 170.000 το αντιβράχιο. «Ένα ποσοστό μεγαλύτερο από το 1/3 των γυναικών πάνω από τα 65 έχουν υποστεί συμπιεστικά κατάγματα σπονδύλων. H θνησιμότητα των ασθενών με κατάγματα στο ισχίο είναι 12-20%. Στην Eλλάδα υπολογίζεται (Λυρίτης και συν. 1987) ότι τουλάχιστον 400.000 Έλληνες άνω των 50 ετών παρουσιάζουν οστεοπορωτικές σπονδυλικές παραμορφώσεις, οι οποίες προκαλούν πόνο, λειτουργικά ενοχλήματα κυρίως από το καρδιοαναπνευστικό και γαστρεντερικό σύστημα.

Διάγνωση - κλινική εικόνα οστεοπόρωσης

H οστεοπόρωση αποτελεί μια σιωπηρά εξελισσόμενη διαταραχή, πολυπαραγοντιακή και γι’ αυτό η διάγνωση στην αρχή είναι δύσκολη, παρ’ όλο που η τεχνολογική πρόοδος των τελευταίων ετών βοήθησε τα μέγιστα πριν επισυμβεί το κάταγμα. H δυνατότητα ανίχνευσης της απώλειας της οστικής μάζας νωρίς, όταν ακόμα είναι μικρή, μας επιτρέπει να αρχίσουμε έγκαιρα και αποτελεσματικά την κατάλληλη θεραπεία. Tο λεπτομερές ιστορικό του ασθενούς, βασικές γενικές εξετάσεις, εξέταση του θυρεοειδούς, επινεφριδίων και η εξέταση ειδικών βιοχημικών δεικτών βοηθούν σημαντικά στην έγκαιρη διάγνωση της παθήσεως. Eπίσης σημαντικό ρόλο στη διάγνωση παίζουν οι μετρήσεις της οστεοκαλσίνης και του οστικού κλάσματος της αλκαλικής φωσφατάσης του ορού που αποτελούν αποτελεσματικούς δείκτες οστικής παραγωγής. Oι οστικοί δείκτες παρέχουν πληροφορίες για δύο δραστηριότητες: 1) Tην οστική παραγωγή που γίνεται από τους οστεοβλάστες και καθορίζονται κυρίως από την αλκαλική φωσφατάση και οστεοκαλσίνη, και 2) την οστική απορρόφηση που καθορίζεται κυρίως από το ασβέστιο των ούρων και την υδροξυπρολίνη και πυριδολίνη των ούρων.
Σημαντική συμμετοχή στη διάγνωση έχουν οι απλές ακτινογραφίες της σπονδυλικής στήλης και των ισχίων που καθορίζουν την κατάσταση των οστών.

• H μέτρηση της οστικής μάζας αποτελεί εξέταση ρουτίνας για την παρακολούθηση της οστικής δομής κυρίως των μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών. Eπίσης η απορρόφηση ακτίνων X διπλής ενέργειας –DXA είναι μια μέθοδος διαδεδομένη και επιβοηθητική για τη διάγνωση. H προσοχή του ιατρού εστιάζεται κυρίως στην εμφάνιση ενός οξέος και οδυνηρού κατάγματος, την αναγνώριση ενός ασυμπτωματικού κατάγματος με σφηνοειδή παραμόρφωση στη θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης ή συμπτωματικού κατάγματος με σφηνοειδή παραμόρφωση στη θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης ή συμπτωματικού κατάγματος στην οσφυϊκή μοίρα, την τυχαία ανεύρεση κατάγματος σε συνηθισμένες ακτινογραφίες ή τέλος στην παρατήρηση γενικευμένης οστεοπενίας σε απλές ακτινογραφίες. Για να γίνει εμφανής η οστική απώλεια σε απλές ακτινογραφίες πρέπει να έχει συμβεί μείωση κατά 30% της περιεκτικότητας του οστού σε ανόργανα συστατικά.

Tα κατάγματα των σπονδύλων μπορούν να μειωθούν ακόμη και με ελάχιστη βία ύστερα από σκύψιμο, έγερση ή στροφή. Tα κατάγματα των ισχίων προκαλούνται πιο συχνά από πτώση από την όρθια θέση κυρίως σε εσωτερικούς χώρους και όχι λόγω γλιστρήματος σε γλιστερά πεζοδρόμια.
Γενικά ασθενείς που παραπονούνται για πόνους στη σπονδυλική στήλη, στα ισχία, πόνοι που υπάρχουν ακόμη και κατά τη διάρκεια της νύκτας θα πρέπει να εξετάζονται για την ύπαρξη και εμφάνιση της παθήσεως.

Θεραπεία - πρόληψη οστεοπόρωσης

Aσθενείς υψηλού κινδύνου με τεκμηριωμένη οστεοπενία θα πρέπει να υποβάλλονται σε τακτικές εξετάσεις της σπονδυλικής στήλης και των ισχίων για την πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση της οστεοπορώσεως. H σύσταση για συχνή λήψη τροφών εμπλουτισμένων σε Ca, P και βιταμίνη C, όπως είναι κυρίως τα γαλακτοκομικά προϊόντα είναι τελείως απαραίτητη. Eπειδή η πλήρης ακινητοποίηση συσχετίζεται με απώλειες έως και 40% της οστικής μάζας, συστήνονται διάφορες ασκήσεις, άνω και κάτω άκρων, σπονδυλικής στήλης σε όρθια και καθιστή θέση, ασκήσεις επί του εδάφους (ασκήσεις πυελικής ζώνης, κοιλιακών και ιερονωτιαίων μυών), ώς και το βάδισμα. H στρατηγική στην αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης εκτός από την πρόληψη έχει ως κύριο στόχο την αύξηση της οστικής μάζας. Έτσι η θεραπεία συνίσταται κυρίως σε χορήγηση αναστολέων της οστικής απορροφήσεως, όπως το Ca, P, βιταμίνη D, τα οιστρογόνα, η κλασιτονίνη, τα διφωσφονικά ή φάρμακα που είναι τροποποιητές των οιστρογονικών υποδοχέων.

Eπίσης χρησιμοποιούμε φάρμακα, τα οποία διεγείρουν την οστική παραγωγή, όπως τα άλατα φθορίου, η παραθορμόνη και πιθανόν τα αναβολικά στεροειδή.
Tα νεότερα διφωσφονικά (ετιτρονάτη, αλενδρονάτη και ριζενδρονάτη), ως και η καλσιτονίνη, είναι φάρμακα εκλογής για την οστεοπόρωση, διότι εκτός από την οστεολυτική τους δράση είναι αποτελεσματικά για τη μείωση των οστεοπορωτικών καταγμάτων, ενώ η καλσιτονίνη έχει άμεσες και έμμεσες δράσεις στο κεντρικό νευρικό σύστημα παρουσιάζοντας ταυτόχρονα σημαντική αναλγητική δράση ιδιαίτερα σε ασθενείς που πάσχουν από οξύ μετακαταγματικό σπονδυλικό πόνο. Σε ολιγομηνορροϊκές και αμηνορροϊκές προεμμηνοπαυσικές γυναίκες θα πρέπει να γίνεται χρήση ενός κυκλικού σχήματος οιστρογόνων και προγεστερόνης, ώστε να αντικατασταθεί ο έμμηνος κύκλος. Σε αυτές που δεν μπορούν να ανεχθούν τα οιστρογόνα, η χρήση καλσιτονίνης είναι μια καλή εναλλακτική μέθοδος θεραπείας.

Tέλος αποτελεί επιτακτική ανάγκη η συνεχής εκπαίδευση των νέων ιατρών στον τομέα των μεταβολικών νοσημάτων των οστών, και ιδιαίτερα στην οστεοπόρωση. H αναγνώριση των παραγόντων κινδύνου είναι τελείως απαραίτητη, για να εντοπιστούν οι ασθενείς που θα πρέπει σχετικά νωρίς να κάνουν τις απαραίτητες εξετάσεις και τη μέτρηση της οστικής μάζας, διότι αρκετοί από τους παράγοντες είναι τροποποιήσιμοι και πιθανώς αναστρέψιμοι.

Η αναγκαιότητα των ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΩΝ

Παναγιώτης Σπ. Λαγός

Καθηγητής Παιδιατρικής Διευθυντής Ιατρικής Υπηρεσίας ΙΑΣΩ Παίδων

ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΩΝ

Ο 20ος αιώνας έφερε μια μεγάλη επανάσταση στο χώρο της υγείας. Αυτό οφείλεται στην πρόληψη λοιμωδών νοσημά­των - τα οποία προκαλούσαν βαριές αναπηρίες, ακόμα και θανάτους - μέσω της ανακάλυψης και της εφαρμογής των εμβολίων.

Οι επιπλοκές που μπορεί να προκα­λέσουν τα εμβόλια είναι ακίνδυνες και σπάνιες και δε μπορούν να συγκριθούν με τα οφέλη που προσφέρουν.

Οι παιδίατροι θα πρέπει να ενημερώνουν σωστά τους γο­νείς και να τους εξηγούν ότι τα εμβόλια είναι ακίνδυνα και δεν ισχύουν αυτά που οι πολέμιοι των εμβολιασμών ισχυ­ρίζονται. Οι επιπλοκές που μπορεί να προκαλέσουν είναι ακίνδυνες και σπάνιες και δε μπορούν να συγκριθούν με τα οφέλη που προσφέρουν τα εμβόλια. Η ανακάλυψη νέων και η χρήση των πολυδύναμων εμβολίων περιορίζουν τα «τρυπήματα» των παιδιών και ειδικά των βρεφών που μέ­χρι το 1ο έτος εμβολιάζονται σχεδόν κάθε μήνα.

Η έναρξη των εμβολιασμών πρέπει να γίνεται στην ηλικία των 2 μηνών. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που ο εμβολια­σμός γίνεται από τη γέννηση (εμβόλιο για την ηπατίτιδα Β). Θα ήθελα να τονίσω ότι καλό θα είναι να γίνονται τα εμβό­λια με διαφορά ενός μηνός, για να απαντά σωστά ο οργα­νισμός και να δημιουργεί αντισώματα για τη συγκεκριμένη νόσο από την οποία θέλουμε να προφυλάξουμε το παιδί. Μπορεί όμως να γίνονται και 2 εμβόλια μαζί, την ίδια χρο­νική στιγμή και σε διαφορετικό σημείο του σώματος.

Οι παιδίατροι έπαιξαν και παίζουν σημαντικό ρόλο στην καθιέρωση των εμβολιασμών. Θα πρέπει με υπομονή να συμβουλεύουν και να ενημερώνουν τους γονείς για κάθε εμβόλιο, αλλά και οι ίδιοι να φροντίζουν για τη συνεχή τους ενημέρωση, διότι πολλά αλλάζουν στο χώρο των εμβολίων καθώς είναι τομέας που εξελίσσεται διαρκώς. Τα πολυάριθ­μα συνέδρια που γίνονται στον ελλαδικό και διεθνή χώρο αναφέρονται συνεχώς στα νεότερα δεδομένα των εμβολί­ων. Οι Έλληνες παιδίατροι είναι ενημερωμένοι και πολλές φορές δυσκολεύονται να πείσουν τους γονείς για ορισμένα εμβόλια, που πρέπει να γίνουν είτε γιατί έχουν κακή ενημέ­ρωση από το περιβάλλον τους και τα μέσα μαζικής ενημέ­ρωσης, είτε από συναδέλφους άλλων ειδικοτήτων.

Πριν να δώσουμε το σχήμα και το εθνικό πρόγραμμα εμ­βολιασμών θα θέλαμε να αναφέρουμε ορισμένους βασι­κούς προβληματισμούς και ερωτήματα που τίθενται από τους γονείς και από τους παιδίατρους, όπως:

α) Εάν τα πολυδύναμα εμβόλια βομβαρδίζουν και απο­δυναμώνουν το ανοσολογικό σύστημα των παιδιών με τα πολλά αντιγόνα που χορηγούνται στον οργανισμό. Αυτό δεν ισχύει και αποδεικνύεται από πολλές μελέτες ανοσοαναγωγικότητας που έχουν γίνει. Τα εμβόλια σήμερα περιέχουν λιγότερα αντιγόνα από ότι στο παρελθόν π.χ. το εμβόλιο του κοκκύτου (το παλαιό ολοκυτταρικό) περιείχε 3.000 αντιγόνα ενώ το σημερινό ακυτταρικό μόνο 5 κ.ο.κ.

β) Εάν τα εμβόλια έχουν σχέση με την εμφάνιση αυτοάνοσων νοσημάτων. Και αυτή η υπόθεση έχει απορριφθεί από μελέτες που έχουν γίνει. Άλλωστε οι τεχνικές παραγωγής των εμβολίων αυτών δεν έχουν καμία σχέση με τους παλαι­ούς τρόπους παραγωγής.

γ) Επίσης ορισμένα εμβόλια ενοχοποιήθηκαν ότι έχουν σχέση με την εμφάνιση αυτισμού ή κατά πλάκας σκλήρυνση, αλλά αυτό δεν ισχύει γιατί δεν υπάρχει συσχέτιση μεταξύ των εμβο­λίων αυτών και των παραπάνω νόσων. Είναι εμ­φανές λοιπόν, ότι δεν ευσταθούν οι προβλημα­τισμοί και οι επιφυλάξεις για την αναγκαιότητα και την ασφάλεια των εμβολιασμών, άρα είναι αδικαιολόγητος ο φόβος που προκαλείται από πληροφορίες που προέρχονται από πηγές αμ­φιβόλου αξιοπιστίας.

Τα υποχρεωτικά εμβόλια που πρέπει να κάνουν όλα τα παιδιά (από τη βρεφική ηλικία) είναι:

Διφθερίτιδας, Τετάνου, Κοκκύτη

Πολιομυελίτιδας

Αιμόφιλου τύπου b

Ηπατίτιδας Α και Β

Μηνιγγιτιδόκοκκου - Πνευμονιόκοκκου

Ιλαράς - Ερυθράς - Παρωτίτιδας

Ανεμευλογιάς

Φυματίωσης

Ιού ανθρώπινων θηλωμάτων

Στον παρακάτω πίνακα φαίνεται το εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμών του 2011. Τα εμβόλια που αναφέρονται στο εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμών είναι υποχρεω­τικά και χορηγούνται δωρεάν. Επίσης, αναφέρονται οι ηλικίες κατά τις οποίες πρέπει να χορηγούνται τα εμ­βόλια και όλες οι δόσεις τους. Στο πλάι του πίνακα ανα­γράφεται με ελληνικά στοιχεία το όνομα της αντίστοι­χης νόσου που αφορά το εμβόλιο, π.χ. τα γράμματα HepB, στον πίνακα συμβολίζουν το εμβόλιο της ηπα­τίτιδας Β. Τονίζουμε ότι όπως αναφέρεται στον πίνακα τα εμβόλια που αναγράφονται κάτω από τη διακεκομ­μένη γραμμή είναι συνιστώμενα μα όχι απαραίτητα.

 

Θα θέλαμε να τονίσουμε ορισμένα νεότερα δεδομένα μερικών εμβολίων που αναφέρονται στον πίνακα του εθνικού προγράμματος εμβολιασμού:

α) Το ακυτταρικό πλέον εμβόλιο της διφθερίτιδας τε­τάνου κοκκύτου γίνεται ως επαναληπτική δόση στις μεγαλύτερες ηλικίες που παλαιοτέρα γινόταν το δι­φθερίτιδας τετάνου τύπου ενήλικα (Td). Τα ακυτταρικά που θα γίνουν ως δεύτερη επαναληπτική δόση και κυ­κλοφορούν στην Ελλάδα είναι το Boostrix Polio και το Repevax. Οι υπόλοιπες επαναληπτικές δόσεις, για τις μεγαλύτερες ηλικίες, θα είναι με Td τύπου ενήλικα.

β) Τα εμβόλια για τον πνευμονιόκοκκο που κυκλοφορούν στην Ελλάδα είναι το Synflorix και Prevenar-13 . Νεότερα δεδομένα για το Prevenar-13 είναι ότι μπορεί να χορηγηθεί σε όλες τις ηλικίες ακόμα και σε ηλικίες άνω των 50 ετών που είναι ευαίσθητες στις πνευμονιοκοκκικές λοιμώξεις και όχι μόνο στα άτομα υψηλού κινδύνου.

γ) Ένα εμβόλιο που στην Ελλάδα δυστυχώς δεν έχει τη θέση που έπρεπε να έχει, είναι το εμβόλιο του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Στην Ελλάδα τουλάχιστον 650 γυναίκες διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο με καρκίνο του τρα­χήλου της μήτρας και 350 χάνουν τη μάχη με το θάνατο εξ αιτίας της νόσου. Δυστυχώς ενώ στην Ευρώπη έχουν καλυφθεί περίπου 90% των κοριτσιών με εμβόλιο, στην Ελλάδα το ποσοστό αυτό είναι 25%.

Γι' αυτό το υψίστης σημασίας εμβόλιο θα αναφερθούμε αποκλειστικά και μόνο σ' επόμενο άρθρο στο εγγύς μέλλον και αυτό γιατί ο ιός HPV είναι αιτιολόγος παράγοντας όχι μόνο για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας αλλά και για άλλες πολλαπλές μορφές καρκίνου κα στα δύο φύλα.

δ) Ένα άλλο εμβόλιο είναι το εμβόλιο έναντι του Ροταϊού, που στο εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμών αναφέρεται σαν συνιστώμενο και ως εκ τούτου δεν είναι υποχρεωτικό.

Δεν είναι υποχρεωτικό, είναι όμως απαραίτητο;

Οι περισσότεροι ιατροί που ασχολούνται με νοσοκομειακή παιδιατρική υποστηρίζουν την χορήγηση του εμβολίου αυ­τού, διότι ο Ροταϊός προκαλεί γαστρεντερίτιδες βαριές και οι περισσότερες χρειάζονται νοσηλεία. Ο ιός μεταδίδεται εύκολα και όταν ένα μωρό (στα βρέφη η γαστρεντερίτιδα είναι πολύ βαριά) νοσηλεύεται πρέπει να είναι μακριά από άλλα παιδιά διότι μπορεί να κολλήσει και τα άλλα νοσηλευ­όμενα για άλλες αιτίες βρέφη. Τα εμβόλια που κυκλοφο­ρούν στην Ελλάδα είναι το Rotarix και το Rotateq. Οι Rota ιοί ευθύνονται ως και για το 50% των επεισοδίων γαστρε­ντερίτιδας σε βρέφη < 5 χρονών. Σε περίοδο επιδημικής έξαρσης της νόσου τα βρέφη τα οποία θα χρειαστούν νο­σηλεία φθάνουν το 70%. Στις ανεπτυγμένες χώρες 1 στα 10 παιδιά χρειάζεται επίσκεψη στο ιατρείο, 1 στα 100 νοσηλεία και 1 στα 2.000.000 χάνει τη ζωή του. Στις αναπτυσσόμενες χώρες 1 στα 200 με γαστρεντερίτιδα από το Ροταϊό χάνει τη ζωή του. Στην Ελλάδα κυκλοφορούν 2 είδη εμβολίων για τον Ροταϊό. Στον πίνακα που ακολουθεί απεικονίζονται τα δυο είδη εμβολίων και το δοσολογικό σχήμα.

Ο εμβολιασμός δεν πρέπει να αρχίζει μετά τον 3ο μήνα

επειδή είχε παρατηρηθεί στο παλαιό­τερο εμβόλιο

αύξηση της επίπτωσης εγκολεασμού μετά από καθυστερημένη έναρξη του εμβολιασμού.

ε) Τελειώνοντας θα αναφερθούμε και στο εμβό­λιο της γρίπης που συνιστάται στις ομάδες υψη­λού κινδύνου, ειδικά βρεφών και νηπίων. 

Τα περί εμβολίων χρειάζονται περαιτέρω ανά­λυση, αλλά αυτό είναι αδύνατο να γίνει σε τόσο περιορισμένο χρόνο. Στην 1η επιστημονική ημερίδα του ΙΑΣΩ Παίδων που θα γίνει στην Αίγλη του Ζαπείου στις 7 Απριλίου θα απαντη­θούν τα ερωτήματα που απασχολούν και τους παιδιάτρους από εκλεκτή ομάδα συναδέλφων με μεγάλη εμπειρία στου εμβολιασμούς.

Bιβλιογραφία

1. Φ. Κανακούδη-Γ. Κατζός, Εμβόλια-Εμβολιασμοί, Βασική Παιδιατρική, σελ. 247 2. Frenkel LD, Nielsen K., Immunization issues for the 21st century, Ann. Allergy Asthma Immunol 2003; 90:45-52 3. Principi N., Esposito S., Are we ready for universal influenza vaccination in pediatrics? Lancet Infect Dis, 2004;4:75-83 4. Ματσανιώτης Ν., Παιδιατρική Α'τόμος, Εμβόλια, σελ. 120-169 5. Επιστημονικές συναντήσεις Ελληνικής Ακαδημίας Παιδιατρικής (Πελοπόννησος) α) Εμβόλια εφηβικής ηλικίας, 2009, Μαρίζα Τσολιά, Περιλήψεις 2010, β) Εμβόλια 2010, Πρόκλησης και Προοπτικές, Κ. Τσουμάκας, Α. Τσιτσίκα, γ) Νεότερα στα εμβόλια: Πρόληψη νοσημάτων και ποιότητα ζωής, 2010, δ) Τα οφέλη που προκύπτουν από την εφαρμογή του συνδυασμένου εμβολίου MMRV, Βάνα Σπούλου, 201, ε) Εμβολιασμός έναντι του πνευμονιόκοκκου, έχουμε άλλα να μάθουμε; Κωνσταντίνος Καρύδης 2011